Beynəlxalq patentləşdirilməmiş adı: Meropenem

​

Tərkibi
Təsiredici maddə: 1 flakonda 1 q meropenemə ekvivalent 1140 mq meropenem trihidrat vardır. 
Köməkçi maddə:   natrium karbonat.

​

Təsviri
Ağ və ya açıq-sarımtıl rəngli tozdur.

​

Farmakoterapevtik qrupu
Antibiotik – Karbapenem.

ATC kodu: J01DH02.

Farmakoloji xüsusiyyətləri
Farmakodinamikası
Meropenem geniş spektrli, β-laktamazaya davamlı karbapenem antibiotikdir. Bakteriyaların hüceyrə divarının sintezini tormozlayaraq bakterisid təsir göstərir. Meropenem, əksər qrammüsbət və qrammənfi aerob və anaerob bakteriyalara qarşı yüksək bakterisid təsiri bakteriyaların hüceyrə divarından asanlıqla nüfuz etməsi (penetrasiyası) və penisillinbirləşdirən zülallara (Penicillin-binding proteins, PBPs) qarşı nəzərəçarpan affinliyi ilə izah olunur. Ən böyük affinliyi Escherichia coli-nin PBP 2, Pseudomonas aeruginosa-nın PBP 2 və 3 və Staphylococcus aureus-un PBP 1, 2 və 4 bakteriyalarınadır. 
Sitoplazmatik membranın səthindəki reseptorlarla – spesifik PBPs – qarşılıqlı təsirdə olub, hüceyrə divarının peptidoqlikan qatının sintezini tormozlayır (D-alanin-D-alanin ilə struktur oxşarlığı nəticəsində, transpeptidazanı inhibə edir və peptidoqlikan zəncirləri arasında çarpaz əlaqələrin yaranmasına mane olur), autolitik fermentlərin hüceyrə divarından xaric olmasına şərait yaradır, bakteriyaları zədələyir və məhv edir. 
Minimal bakterisid konsentrasiya (MBK) minimal inhibəedici (MİK) konsentrasiya ilə demək olar ki, eynidir. Sınaqdan keçirilmiş bakteriyaların 76%-də MBK/MİK nisbəti 2 və daha az təşkil etmişdir.
İn vitro tədqiqatlarında meropenemin müxtəlif antibiotiklərlə sinergist təsiri göstərilmişdir.
İn vitro və in vivo tədqiqatlarında meropenemin postantibiotik effəktə malik olduğu göstərilmişdir.
Təsir spektri
Qrammüsbət aeroblar
Enterococcus faecalis (vankomisinə-rezistent ştammlar xaric); Staphylococcus aureus; Streptococcus agalactiae; Streptococcus pneumoniae (yalnız penisillinə həssas ştammlar); Streptococcus pyogenes; Streptococcus viridans; Staphylococcus epidermidis.
Qrammənfi aeroblar 
Escherichia coli; Haemophilus influenzae; Klebsiella pneumoniae; Neisseria meningitidis; Proteus mirabilis; Pseudomonas aeruginosa.
Qrammüsbət anaeroblar 
Acinetobacter spp., Aeromonas hydrophila, Campylobacter jejuni, Citrobacter diversus, Citrobacter freundii, Enterobacter cloacae, Haemophilus influenzae (ampisillinə davamlı, penisillinaza sintez etməyən), Hafnia alvei, Klebsiella oxytoca, Moraxella catarrhalis (penisillinaza sintez edən və penisillinaza sintez etməyən), Morganella morganii, Pasteurella multocida, Proteus vulgaris, Salmonella spp., Serratia marcescens, Shigella spp., Yersinia enterocolitica.
Anaerob mikroorqanizmlər
Bacteroides fragilis; Peptostreptococcus spp., Bacteroides theraiotaomicron.
Anaerob bakteriyalar
Bacteroides distasonis, Bacteroides ovatus, Bacteroides uniformis, Bacteroides ureolyticus, Bacteroides vulgatus, Clostridium difficile, Clostridium perfringens, Eubacterium lentum, Fusobacterium spp., Prevotella bivia, Prevotella intermedia, Prevotella melaninogenica, Porphyromonas asaccharolytica, Propionibacterium acnes.
Farmakokinetikası
Sorulması
Venadaxili 500 mq və 1 q dozada infuziya şəklində yeridildikdə 30 dəqiqə ərzində plazmada maksimal konsentrasiya (Сmах) 500 mq doza üçün 23 mkq/ml, 1 q doza üçün 49 mkq/ml, 2 q doza üçün 115 mkq/ml təşkil edir. 
Venadaxili 500 mq və 1 q dozada sürətlə (bolyus) yeridildikdə 5 dəqiqə ərzində maksimal konsentrasiya (Сmах) 500 mq doza üçün 52 mkq/ml, 1 q üçün isə 112 mkq/ml təşkil edir. 
Venadaxili 500 mq dozada yeridildikdən 6 saat sonra meropenemin maksimal konsentrasiyası 1 mkq/ml-dən aşağı enir.
Meropenemin dozası 250 mq-dan 2 q-a qədər artırıldıqda plazma klirensi 287-dən 205 ml/dəq-yə qədər azalır.
Plazma zülalları ilə birləşməsi 2% təşkil edir.
Karbapenemlərin (meropenem daxil olmaqla) uzadılmış (3 saata qədər) infuziyası onların farmakokinetik və farmakodinamik parametrlərinin optimallaşmasına səbəb olur.
Sağlam könüllülərə hər 8 saatdan bir 0,5 q və 2 q dozada yeridilən standart 30 dəqiqəlik bir infuziya ilə %T>MİK dəyəri (preparatın konsentrasiyasının həssas mikroorqanizmlərə qarşı minimal inhibəedici konsentrasiyadan (MİK) yüksək olduğu vaxt və dozalanma intervalı arasındakı nisbət; MİK dəyəri 4 mq/ml olaraq qəbul edilir) müvafiq olaraq 30% və 58% təşkil etmişdir. Eyni dozalarda hər 8 saatdan bir 3 saatlıq infuziya şəklində yeridildikdə %T>MIC göstəricisi 500 mq və 2 q dozalar üçün müvafiq olaraq 43% və 73%-ə qədər yüksəldi. Sağlam könüllülərə 1 q meropenem venadaxili 10 dəqiqə ərzində sürətlə (bolyus) yeridildikdən sonra orta plazma konsentrasiyası, eyni dozanın 3 saatlıq infuziyasından sonra 59%-ı ilə müqayisədə, doza intervalının 42%-i üçün MİK=4 mkq/ml həddini keçmişdir.
Paylanması
Böyrək funksiyası normal olan xəstələrdə meropenem 8 saatlıq intervallar ilə təkrar yeridildikdə preparatın kumulyasiyası müşahidə olunmamışdır.
Toxuma və mayelərə penetrasiyası
Orqanizmin əksər toxuma və mayelərinə, həmçinin bakterial meningiti olan xəstələrin onurğa beyni mayesinə yaxşı nüfuz edir və əksər həssas bakteriyaların (bakterisid konsentrasiya infuziya başlandıqdan 0,5-1,5 saatdan sonra yaranır) məhv olması üçün tələb olunan konsentrasiyadan yüksək konsentrasiyaya çatır.
Metabolizmi
Qaraciyərdə əhəmiyyətsiz dərəcədə metabolizmə uğrayır və yeganə mikrobioloji qeyri-aktiv metaboliti əmələ gəlir.
Xaric olması
Meropenem əsasən böyrəklər vasitəsilə xaric olur. Böyrək funksiyası normal olan xəstələrdə meropenemin yarımxaricolma dövrü 1 saat təşkil edir. Qəbul edilən dozanın təqribən 70%-i 12 saat ərzində böyrəklərlə dəyişilməmiş şəkildə xaric olur, ondan sonra isə cüzi böyrək ekskresiyası müəyyən edilir. Meropenem 500 mq dozada yeridildikdə sidikdə 10 mkq/ml-dən yüksək konsentrasiyada 5 saat ərzində qalır. Normal qaraciyər funksiyası olan sağlam könüllülərə meropenem hər 8 saatdan bir 0,5 q və ya hər 6 saatdan bir 1 q dozada yeridildikdə preparatın qan zərdabında və sidikdə kumulyasiyası müşahidə olunmur.
Böyrək çatışmazlığı olan xəstələr
Böyrək çatışmazlığı olan xəstələrdə meropenemin klirensi kreatinin klirensi ilə korrelyasiya olunur. Belə xəstələrdə meropenemin dozası və inyeksiyalar arasındakı interval tənzimlənməlidir.
Qaraciyər çatışmazlığı olan xəstələr
Qaraciyər xəstələrində meropenemin farmakokinetikası dəyişmir.
Pediatrik xəstələr
Tədqiqatlarda meropenem farmakokinetikasının uşaqlarda və böyüklərdə oxşar olduğu göstərilmişdir. 
2 yaşa qədər uşaqlarda yarımxaricolma dövrü 1,5-2,3 saat təşkil edir. 10-40 mq/kq doza diapazonunda farmakokinetik parametrlərində xətti asılılıq qeyd olunur.
Yaşlı xəstələr
Yaşlı xəstələrdə meropenem klirensinin azalması yaşla əlaqədar kreatinin klirensinin azalması ilə korrelyasiya olunur. Meropenem dializ zamanı xaric olur.

​

İstifadəsinə göstərişlər
Meropenemə qarşı həssas mikroorqanizmlər tərəfindən törədilmiş infeksion-iltihabi xəstəliklərin müalicəsində (monoterapiya və ya digər mikrobəleyhinə vasitələrlə kombinasiyada) göstərişdir:
•    aşağı tənəffüs yollarının infeksiyaları (pnevmoniyalar, xəstəxanadaxili pnevmoniya daxil olmaqla); 
•    kistoz fibroz (mukovissidoz) xəstəliyi zamanı aşağı tənəffüs yollarının infeksiyaları;
•    sidikçıxarıcı yollarının infeksiyaları (fəsadlaşmış pielonefrit, pielit daxil olmaqla); 
•    intraabdominal infeksiyalar (fəsadlaşmış appendisit, peritonit daxil olmaqla);
•    dəri və yumşaq toxumaların infeksiyaları (qızılyel, impetiqo, ikincili infeksiyalaşmış dermatozlar daxil olmaqla);
•    kiçik çanaq orqanlarının infeksiyaları (endometrit, pelvioperitonit daxil olmaqla);
•    bakterial meningit;
•    septisemiya;
•    böyüklərdə febril neytropeniya ilə müşayiət olan infeksion xəstəliklərə şübhə oldugu zaman empirik müalicədə (monoterapiya kimi yaxud virusəleyhinə və ya göbələkəleyhinə dərman vasitələri ilə kombinasiyada).

​

Əks göstərişlər
Meropenemə və ya karbapenem qrupundan digər antibakterial vasitələrə qarşı yüksək həssaslıq.
Anamnezində beta-laktam quruluşu olan digər antibakterial vasitələrə (o cümlədən penisillin və sefalosporinlərə) qarşı hiperhəssaslıq.
3 aya qədər uşaqlar.

Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri
Potensial nefrotoksik preparatlarla eyni zamanda; anamnezində yoğun bağırsağın iltihabi xəstəlikləri, xüsusilə xoralı koliti, psevdomembranoz koliti olan xəstələrə təyin etdikdə ehtiyatlı olmaq lazımdır.
Neytropeniya, birincili və ya ikincili immun çatışmazlığı olan pediatrik xəstələrdə dərmandan istifadə təcrübəsi haqqında məlumatlar yoxdur.
Meropenem aşağı tənəffüs yollarının Pseudomonas aeruginosa tərəfindən törədilmiş infeksiyaları ilə olan ağır xəstələrdə monoterapiya kimi istifadə edilən zamanı mütəmadi olaraq həssaslıq testi aparılmalıdır.
Antibakterial preparatların istifadəsi zamanı qeyri-həssas mikroorqanizmlərin həddindən artıq çoxalması mümkündür. Müxtəlif patogenlərin qazanılmış antibiotik rezistentliyinin yayılması bölgədən və zamandan asılı olaraq dəyişə bilər. Bir bölgədə yayılmış törədicilərin, xüsusən də ağır infeksiyaların müalicəsində rezistentliyi barədə dəqiq məlumatların mövcud olması arzuolunandır. Rezistentlik, ən azı bəzi infeksiyalara qarşı, preparatın effektivliyinə şübhə yaradarsa, mütəxəssislərlə məsləhətləşmək tövsiyə olunur. Digər antibakterial preparatlardan istifadə zamanı olduğu kimi, meropenem istifadə zamanı nadir hallarda yüngüldən həyat üçün təhlükəli vəziyyətlərə qədər dəyişə bilən psevdomembranoz kolitin yaranması müşahidə olunur.
Meropenemdən istifadə zamanı diareya yarandıqda psevdomembranoz kolitin inkişafı ehtimalını nəzərə almaq lazımdır. Psevdomembranoz kolit diaqnoza şübhə yarandıqda və ya təsdiqləndikdə dərmanın istifadəsi dayandırılmalı və müvafiq müalicə (metronidazol, vankomisin per os, enterosorbentlər, infuzion terapiya) başlanmalıdır. Belə hallarda bağırsaq peristaltikasını ləngidən vasitələrdən istifadə əks göstərişdir.
Karbapenemlər, meropenem daxil olmaqla, istifadə zamanı çox nadir hallarda qıcolmalar yarana bilər.
Qıcolmaya hazırlığı azalmış xəstələrə meropenem ehtiyatla istifadə edilməlidir.
Karbapenem, penisillin və ya beta-laktam quruluşu olan digər antibakterial vasitələrə qarşı hiperhəssaslığı olan xəstələr, meropenemə qarşı yüksək həssaslıq göstərə bilər. Anamnezində beta-laktam antibakterial vasitələrə (o cümlədən penisillin və sefalosporinlərə) qarşı hiperhəssaslıq müşahidə olunan xəstələrə meropenem ehtiyatla istifadə edilməlidir.
Allergik reaksiyalar yarandıqda preparatın qəbulu dərhal dayandırılmalı və müvafiq müalicə başlanmalıdır.
Qaraciyər xəstəlikləri olan pasiyentlərin müalicəsi, «qaraciyər» transaminazalarının aktivliyinə və bilirubin konsentrasiyasına nəzarət altında aparılmalıdır.

​

Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri 
Xüsusilə, aşağıdakı dərmanlardan birini qəbul edirsinizsə, həkiminizə, eczaçınıza və ya tibb bacınıza bildirin:
• Probenesid (podaqra xəstəliyinin müalicəsində istifadə olunur).
• Valproy turşusu/natrium valproat (epilepsiya xəstəliyinin müalicəsində istifadə olunur). 
• Oral antikoaqulyantlar.
Probenesid
Probenesid meropenemin böyrək ekskresiyasını azaldır, yarımxaricolma dövrünü və plazma konsentrasiyasını artırır.
Valproy turşusu
Karbapenemlər valproy turşusu preparatları ilə birgə istifadə zamanı müalicədən 2 gün sonra valproy turşusunun plazma konsentrasiyası 60-100% azalır. Meropenem valproy turşusu preparatları ilə birgə istifadəsi tövsiyə olunmur.
Meropenemin digər dərman vasitələrinin plazma zülalları ilə birləşmə dərəcəsinə və ya metabolizminə təsiri öyrənilməmişdir.
Meropenem plazma zülalları ilə birləşməsi aşağıdır (təqribən 2%), buna görə də, digər dərmanlarla plazma zülalları ilə birləşməsinə əsaslanan qarşılıqlı təsiri gözlənilmir. Meropenem digər preparatlarla birgə istifadə zamanı arzuolunmaz qarşılıqlı farmakoloji təsirlər haqqında məlumat yoxdur. Meropenemin digər dərmanlarla (probenesid istisna olmaqla) qarşılıqlı təsirini öyrənmək üçün tədqiqatlar aparılmamışdır.
Dolayı antikoaqulyantların (məsələn, varfarin) və antibakterial preparatların birgə istifadəsi zamanı antikoaqulyant effektinin artması halları bildirilmişdir. Antikoaqulyant təsirin artması təhlükəsi infeksiyanın növündən və ağırlığından, həmçinin xəstənin yaşından və ümumi vəziyyətindən asılı ola bilər, buna görə də, antibakterial preparatın beynəlxalq normallaşdırılmış nisbətin (MHO) artmasına olan təsirini qiymətləndirmək çətindir. Antibakterial preparatların və dolayı antikoaqulyantların birgə istifadəsi zamanı və müalicədən bir müddət sonra MHO-nun tez-tez monitorinqi tövsiyə olunur.
Natrium
Bu dərman vasitəsinin hər 1 qr-da 90 mq natrium (xörək duzunun əsas komponenti) vardır.
Bu, natriumun böyüklər üçün tövsiyə olunan maksimal gündəlik qəbul normasının 4,5%-nə ekvivalentdir. 
Əgər Sizdə, natrium qəbulunun nəzarətini tələb edən xəstəlik varsa, bu barədə həkiminizi məlumatlandırın.

​

Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi
Hamiləlik
Hamiləlik zamanı hər hansı dərmanı qəbul etməyə başlamazdan əvvəl həkiminizlə məsləhətləşin.
Preparatı istifadə etməyə başlamazdan əvvəl həkiminizi hamilə olduğunuz və ya hamilə olmağı planlaşdırdığınız barədə məlumatlandırın.
Meropenem hamiləlik müddətində istifadə olunmamalıdır. İstisna hal kimi onun istifadəsindən ana üçün olan fayda döl üçün yarana biləcək potensial riskdən daha əhəmiyyətlidirsə istifadə oluna bilər.

Laktasiya dövrü
Preparat cüzi konsentrasiyada ana südünə nüfüz edir. Meropenem laktasiya dövründə istifadə olunmamalıdır. İstisna hal kimi onun istifadəsindən ana üçün olan fayda körpə üçün yarana biləcək potensial riskdən daha əhəmiyyətlidirsə istifadə oluna bilər. Laktasiya dövründə preparatdan istifadə etmək lazımdırsa ana südü ilə qidalandırma dayandırılmalıdır.

Nəqliyyat vasitələrini və digər potensial təhlükəli mexanizmləri idarəetmə qabiliyyətinə təsiri
Nəqliyyat vasitələrini və digər potensial təhlükəli mexanizmləri idarəetmə qabiliyyətinə təsiri öyrənilməmişdir. Meropenemlə müalicə zamanı baş ağrısı, paresteziya və qıcolma kimi əlavə təsirlər müşahidə oluna bilər. Həmin reaksiyalar yarandıqda xəstələrə nəqliyyat vasitələrini və digər xüsusi diqqət və psixomotor reaksiyalar tələb edən fəaliyyət növlərindən istifadə tövsiyə edilmir.

​

İstifadə qaydası və dozası
Bu dərman vasitəsini hər zaman həkiminiz təyin etdiyi kimi istifadə edin.
Venadaxili birbaşa (bolyus) inyeksiya və ya infuziya şəklində yeridilir. İnfuziya üçün uyğun məhlullarda həll olunur. Meropenem digər dərmanlarla qarışdırılmamalı və ya əlavə edilməməlidir. 
Meropenem venadaxili təxminən 5 dəqiqə və ya 15-30 dəqiqə ərzində tətbiq oluna bilər. İnyeksiyanın müddəti həkiminiz tərəfindən təyin olunacaq. İnyeksiya hər gün eyni vaxtda edilməlidir.
Böyüklərə
Doza və müalicənin müddəti infeksiyanın növündən və ağırlığından asılı olaraq, həmçinin xəstənin vəziyyətinə müvafiq seçilir.
Tövsiyə olunan sutkalıq dozalar 
Böyüklər üçün tövsiyə olunan doza venadaxili hər 8 saatdan bir 500 mq ilə 1 q arasındadır. Meningitlərin və kistoz fibroz xəstəliyi zamanı aşağı tənəffüs yollarının infeksiyalarının müalicəsi zamanı meropenem hər 8 saatdan bir 2 q dozada təyin edilir. 
Pnevmoniyalarda, sidikçıxarıcı yollarının infeksiyalarında, kiçik çanaq orqanlarının infeksion-iltihabi xəstəliklərində, qarın boşluğunun infeksiyalarında, dəri və yumşaq toxumaların infeksiyalarında böyüklərə venadaxili hər 8 saatdan bir 500 mq dozada təyin edilir. 
Xəstəxanadaxili pnevmoniyalarda, sidikçıxarıcı yollarının fəsadlaşmış infeksiyalarında, kiçik çanaq orqanlarının fəsadlaşmış infeksiyalarında, dəri və yumşaq toxumaların fəsadlaşmış infeksiyalarında, peritonitdə, septisemiyada, febril neytropeniya simptomları olan xəstələrdə bakterial infeksiyalara şübhə oldugu zaman venadaxili hər 8 saatdan bir 1 q dozada təyin edilir. 
Kistoz fibroz (mukovissidoz) xəstələrində bronx-ağciyər infeksiyalarının və kəskin bakterial meningitlərin müalicəsində tövsiyə olunan doza hər 8 saatdan bir 2 q-dır.
Müəyyən infeksiyaların, xüsusilə az həssas patogenlərin (Enterobacteriaceae, Pseudomonas aeruginosa, Acinetobacter spp.) səbəb olduğu xəstəliklərin və ya çox ağır infeksiyaların müalicəsi üçün tövsiyə olunan doza hər 8 saatdan bir 2 q-a qədər təşkil edir. 
Meropenem adətən venadaxili infuziya şəklində təxminən 15-30 dəqiqə ərzində tətbiq olunur. Alternativ olaraq, 1 q-a qədər dozalar venadaxili bolyus inyeksiyası şəklində təxminən 5 dəqiqə ərzində tətbiq oluna bilər. 2 q dozanın bolyus inyeksiya şəklində yeridilməsinin təhlükəsizliyi kifayyət qədər öyrənilməmişdir. 
Xüsusi qrup xəstələrə dair əlavə məlumat
Böyrək çatışmazlığı olan xəstələr
Böyrək çatışmazlığı olan xəstələrdə dozalanma rejimi (kreatinin klirensi ≤51 ml/dəq):