İRONES    venadaxili inyeksiya/infuziya üçün məhlul
IRONES

Beynəlxalq patentləşdirilməmiş adı: Iron Sucrose Complex
Tərkibi
Təsiredici maddə:   1 ml məhlulun tərkibində 20 mq elementar dəmirə ekvivalent olan dəmir (III) 
                                hidroksid saxaroza kompleksi vardır.
Köməkçi maddələr: inyeksiya üçün su.

Molekulyar çəkisi – 34000 – 60000 daltondur. Məhlulun tərkibində təxminən 30% saxaroza vardır (300 mq/ml). 200C-də 10,5-11,1 pH-a malikdir. Tərkibində konservant yoxdur. Osmolyarlıq 1150-1350 mOsmol/L-dir (1:10-a qədər durulaşdırmada).

Təsviri
Qəhvəyi rəngli, steril məhluldur.

Farmakoterapevtik qrupu
Dəmir preparatı.
ATC kodu: B03AB02.

Farmakoloji xüsusiyyətləri
Farmakodinamikası
Çoxnüvəli (polinuklear) dəmir (III) hidroksid mərkəzləri xaricdən qeyri ekvivalent birləşməli saxaroza molekulları ilə çoxsaylı şəkildə əhatə olunmuşdur. Nəticədə molekulyar kompleks əmələ gəlir və onun dəyişilməmiş şəkildə böyrəklərdən keçərək xaric olması mümkün olmur. Mövcud kompleks sabitdir və fizioloji şəraitdə dəmir ionlarını ayırmır. Dəmir bu kompleksdə ferritinlə eyni quruluşa malik olan törəmələrlə bağlıdır.
Farmakokinetikası
Tərkibində 100 mq dəmir olan İRONES vena daxilinə birdəfəlik yeridildikdən 10 dəqiqə sonra qanda maksimal konsentrasiya orta hesabla 538 μmol-a bərabər olur. Mərkəzi kameranın paylanma həcmi praktiki olaraq zərdabın həcminə uyğun gəlir. Yarımxaricolma dövrü 6 saata qədərdir. Sabit halda paylanma həcmi təxminən 8 litr təşkil edir ki, bu da dəmirin maye mühitdə aşağı səviyyədə paylanmasını göstərir. Dəmir saxaratı transferrinlə müqayisədə aşağı stabilliyə malikdir. Buna görə də transferrinin xeyrinə olan rəqabətli mübadilə müşahidə olunur və nəticədə 24 saat müddətində 31 mq dəmir ötürülür. Yeridildikdən ilk 4saat müddətində dəmirin böyrəklər vasitəsilə xaric olması ümumi klirensin 5%-dən azını təşkil edir. 24 saatdan sonra isə dəmirin zərdabda səviyyəsi ilkin (yeridilənə qədər) ölçülərə qayıdır, təxminən 75% saxaroza qan dövranını tərk edir.

İstifadəsinə göstərişlər
İRONES aşağıdakı hallarda dəmir defisitli vəziyyətlərin müalicəsi zamanı tətbiq edilir:

• Qısa müddətdə dəmirin bərpasına ehtiyac olduqda

• Dəmir preparatlarının ağızdan qəbulu mümkün olmayan və müalicə qaydalarına riayət etməyən xəstələrdə

• Bağırsaqlarında aktiv iltihab olan və peroral dəmirin qəbulu effektsiz olan hallarda

• Xroniki böyrək xəstəlikləri

Əks göstərişlər
İRONES preparatının qəbulu aşağıdakı hallarda əks göstərişdir:
- anemiya dəmir defisiti ilə əlaqədar olmadığı hallarda;
- dəmirin həddən artıq yüklənməsi əlamətləri olduqda (hemosideroz, hemoxromatoz) və ya onun utilizasiya prosesi pozularsa;
- preparata və ya onun komponentlərinə yüksək həssaslıq olarsa;
- hamiləliyin I trimestri;
- pediatrik pasiyentlərdə (dəmir saxaratın təhlükəsizliyi və effektivliyi müəyyən olunmadığı səbəbindən) istifadəsi tövsiyə olunmur. 

Xüsusi göstərişlər və ehtiyat tədbirləri
Preparat bronxial astmalı, ekzema, polivalent allergiyalar, digər dəmir tərkibli parenteral preparatların inyeksiyası ilə bağlı olan allergik reaksiyalar, qan zərdabının dəmiri birləşdirməsi qabiliyyəti aşağı olan və/və ya fol turşusu defisitli şəxslərə ehtiyatla təyin edilir. Həmçinin, qaraciyər çatmamazlığı, kəskin və xroniki infeksion xəstəlikləri olan xəstələrdə, qan zərdabında ferritinin göstəriciləri yüksək olan şəxslərdə, parenteral yolla yeridilən dəmirin onlarda mövcud olan bakterial və virus infeksiyalarına xoşagəlməz dəyişikliklər törədə biləcəyinə görə ehtiyatla təyin olunur.
Preparat anemiya diaqnozu müvafiq laborator göstəricilərlə təsdiqlənmiş (məsələn, ferritinin zərdabda təyin olunan nəticələri və ya hemoqlobin və hematokritin səviyyəsi, eritrositlərin sayı, onların göstəriciləri, eritrositlərin orta həcmi, hemoqlobinin eritrositdə orta miqdarı və ya eritrositlərdə hemoqlobinin orta konsentrasiyası) xəstələrə təyin edilməlidir.
Dəmirin venadaxili preparatları allergik və ya anafilaktik reaksiyalar törədə bilər ki, bu da həyat üçün potensial təhlükəli ola bilər.
Preparatın yeridilmə sürətinə ciddi yanaşmaq lazımdır (preparatın sürətlə yeridilməsi zamanı A/T düşə bilər). Xoşagəlməz ağırlaşma hallarının daha yüksək tezlikli olması (xüsusən A/T düşməsi) həmçinin, ağır gedişli ola bilər ki, bu da dozanın artıq olması ilə bağlıdır. Beləliklə, preparatın yeridilmə vaxtına, hətta xəstə preparatı maksimal birdəfəlik dozada almadıqda belə
“İstifadə qaydası və dozası” bölməsində göstərildiyi kimi ciddi əməl olunmalıdır. 
Dəmir dekstranına yüksək həssaslıq reaksiyası olan xəstələr üzərində aparılan tədqiqatlar İRONES preparatı ilə müalicə fonunda ağırlaşmaların olmadığını göstərdi. Preparatın vena ətrafı sahələrə keçməsindən qorunmaq lazımdır, belə ki, İRONES-un damarların sərhədindən kənara çıxması toxumalarda nekroz, dərinin isə qəhvəyi rəngə boyanmasına səbəb olur. Belə ağırlaşmanın baş verdiyi halda dəmirin xaric edilməsi və onun ətraf toxuma dərinliklərinə nüfuz etməsinin qarşısını almaq üçün yerli olaraq heparin tərkibli preparatların tətbiqindən istifadə etmək lazımdır (gel və ya məlhəm yüngül hərəkətlərlə sürtülür, yayılır).
Ampulun birinci açılışından sonra saxlanma müddəti:
Mikrobioloji nöqteyi nəzərindən preparat ləngimədən işlədilməlidir.
Fizioloji məhlulla qarışdırıldıqdan sonra saxlanma müddəti:
Kimyəvi və fiziki stabilliyi qarışdırıldıqdan sonra otaq temperaturunda 12 saat saxlanıla bilər. Mikrobioloji nöqteyi-nəzərdən preparat ləngimədən istifadə edilməlidir. Əgər preparat qarışdırıldıqdan dərhal sonra istifadə olunmayıbsa istifadə edən onun saxlanılmasına, vaxtına cavabdehlik daşıyır, halbuki, hər bir halda saxlanma müddəti otaq temperaturunda olmaqla 3 saatı keçməməlidir və bu da yalnız preparatın qarışdırılması nəzarətli və zəmanətli aseptik şəraitdə aparılıbsa mümkündür.

Digər dərman vasitələri ilə qarşılıqlı təsiri 
Preparat daxilə qəbul olunan dəmir preparatları ilə eyni vaxtda təyin edilə bilməz, belə ki, o mədə-bağırsaq sistemindən dəmirin sorulmasını zəiflədir. Ağızdan qəbul olunan dəmir preparatları ilə müalicəni isə axırıncı inyeksiyadan 5 gün vaxt keçməzdən əvvəl başlamaq olmaz.
Preparatı bir şprisdə ancaq steril fizioloji məhlulla qarışdırmaq olar. Vena daxili yeridilməsi üçün heç bir digər məhlul və terapevtik preparatların əlavə olunmasına icazə verilmir. Belə ki, çöküntünün əmələ gəlmə riski vardır və/və ya digər farmakoloji qarşılıqlı hallar baş verə bilər.
Şüşə konteynerlərdən (qablardan) başqa digərləri (polietilen, polivinilxlorid) ilə uyğunluğu öyrənilməmişdir.

Hamiləlik və laktasiya dövründə istifadəsi
Məhdud təcrübələrə əsasən preparatın hamilə qadınlara tətbiqi dəmir saxaratın hamiləliyin gedişinə və dölün/yenidoğulmuşun səhhətinə azruolunmaz təsir göstərmədiyi açıqlandı. Bu günə qədər hamilə qadınlar üzərində yaxşı nəzarətli tədqiqatlar aparılmamışdır. Heyvanlar üzərində reproduksiya tədqiqatlarının nəticələri embrion/dölün inkişafına, doğuş və ya postnatal inkişafa birbaşa və ya əlaqələndirici təsiri aşkarlanmayıb. Hamiləliyin I trimesterində əks göstərişdir. II və III trimesterində yanaşı risk/fayda münasibətinin qiymətləndirilməsi tələb olunur. Metabolizmə olunmamış dəmir saxaratın ana südünə keçməsi haqda məlumat yoxdur. Risk/fayda münasibətinin qiymətləndirilməsi tələb olunur.

Nəqliyyat vasitəsini və digər potensial təhlükəli mexanizmləri idarəetmə qabiliyyətinə təsiri
Preparatın qəbulu zamanı başgicələnmə, çaşqınlıq əmələ gələrsə, bu simptomlar keçənə qədər avtomobil və təhlükəli mexanizmlər idarə edilməməlidir.

İstifadə qaydası və dozası
Preparat, yalnız venadaxilinə şırnaq və ya damcı üsulu ilə, həmçinin dializ sisteminin venoz sahəsinə yeridilir. Əzələ daxili yeridilmə üçün nəzərdə tutulmayıb!  
Venadaxilinə damcı üsulu ilə: İRONES –i 0,9%-li natrium xlorid məhlulunda 1:20 nisbətində həll etmək lazımdır. Alınmış məhlul aşağıdakı qayda ilə yeridilir: 100 mq Fe-15 dəq, 200 mq Fe-30 dəq ərzində. Maksimal birdəfəlik doza 7 mq Fe/kq-dır, preparatın ümumi dozasından asılı olmayaraq 3,5 saat ərzində yeridilməlidir.  
Venadaxilinə şırnaq üsulu ilə: 5 ml (1 ampul) İRONES (100 mq Fe) durulaşdırılmamış şəkildə 5 dəq ərzində, 1 ml/dəq sürətlə tədricən vurulur. Preparatın maksimal dozası 2 ampulu (10 ml) aşmamalıdır. Şirnaq üsulu ilə ilk yeridilmədən qabaq test-doza təyin olunmalıdır: 1 ml 1-2 dəq ərzində yeridilməli, sonrakı 15 dəq. müddətində müşahidə olunmalı və əgər əlavə təsirlər yoxdursa məhlulun qalan miqdarı da tövsiyə olunan sürətlə yeridilməlidir. İnyeksiyadan sonra pasiyent qolunu bir müddətə uzadılmış şəkildə saxlamalıdır. 
Dializ sisteminə yeridilmə: venadaxilinə yeridilmə qaydasında aparılır. Birbaşa dializ sisteminin venoz şöbəsinə yeridilir. 
Standart dozalanma:
Böyüklər və yaşlılar: 5-10 ml İRONES (100-200 mq) həftədə 1-3 dəfə.  
Preparatın dozalanması fərdi (hemoqlobinin və ya  orqanizmdə ümumi  dəmir defisitinin səviyyəsindən asılı olaraq) olaraq hesablanır.

Əlavə təsirləri
Preparatın yeridilməsi ilə bağlı olan müvəqqəti xoşagəlməz halların təzahür etməsi məlumdur. Bütün simptomlar çox nadir hallarda müşahidə olunur. 
Sinir sistemi tərəfindən: başgicəllənmə, baş ağrıları, huşun itməsi, keyləşmə.
Ürək-damar sistemi tərəfindən: ürəkdöyünmə, taxikardiya, arterial təzyiqin düşməsi, arterial təzyiqin qalxması, flebit, kollapsabənzər vəziyyət, istilik hissi, qanın üzə “axması”, Kounis sindromu, periferik ödemlər.
Tənəffüs sistemi tərəfindən: bronxospazm, təngnəfəslik.
Mədə-bağırsaq sistemi tərəfindən: qarında yayılmış ağrılar, epiqastral nahiyədə ağrılar, ishal, dadbilmə qabiliyyətinin pozulması, ürəkbulanma, qusma.
Dəri örtüyü tərəfindən: eritema, qaşınma, səpgilər, piqmentasiyanın pozulması, tərləmənin artması.
Dayaq-hərəkət aparatı tərəfindən: artralgiya, kürəkdə ağrı, oynaqlarda ödem, mialgiya, ətraflarda ağrılar.
İmmun sistemi tərəfindən: allergik, anafilaksiyaya bənzər reaksiyalar, üzün, qırtlağın ödemi.
Ümumi xarakterli pozğunluqlar və inyeksiya sahəsinin reaksiyası: asteniya, döş qəfəsində  ağrılar, ağırlıq hissiyyatı, zəiflik, inyeksiya yerində ağrı və ödem (xüsusilə preparatın ekstravazal düşməsi), əhvalın pozulması, avazıma, xromaturiya, bədən hərarətinin artması, üşütmə.
Digər: Qanda QQT, ALT, AST, LDH, Ferritin artması.

Doza həddinin aşılması
Preparatla artıq dozalanma (intoksikasiya): dozanın artıq olması dəmirlə kəskin yüklənməyə, hemosideroz simptomlarının baş verməsinə gətirib çıxara bilər. Artıq dozalanma zamanı simptomatik tədbirlərin görülməsi məsləhətdir, əgər vacibdirsə dəmiri birləşdirən (xelatlar), məsələn deferoksamin v/d yeridilir.

Buraxılış forması
5 ml məhlul I tip USP qırmızı silikon qapaqlı kəhrəba rəngli ampulda. 5 ampul içlik vərəqə ilə birlikdə karton qutuya qablaşdırılır.

Saxlanma şəraiti
25ºС temperaturdan yüksək olmayan, işıqdan qorumaqla və uşaqların əli çatmayan yerdə, öz qutusunda saxlamaq lazımdır. Dondurmaq olmaz.
 
Yararlılıq müddəti
2 il.
Yararlılıq müddəti bitdikdən sonra istifadə etmək olmaz.

Aptekdən buraxılma şərti
Resept əsasında buraxılır.

İstehsalçı
Radiant Parenterals LTD, Hindistan.
242/5 & 6, G.I.D.C estate, Waghodia – 391760,
Dist. Vadora (Baroda), Gujarat.

Qeydiyyat vəsiqəsinin sahibi
Derman LLC, Azerbaijan.
AZ1096, Nizami r., str. Mehdi Abbasov, H. 2, Baku city, Azerbaijan.